Uit mijn dagboek:
1 mei. De lente lijkt nu vast in het zadel te zitten. Het verbaast me hoe snel de natuur zich herstelt. Wat wel een probleem is in heel Nederland, is de drassige grond; er is zo veel vocht opgehoopt dat dat nog wel maanden zal duren eer het land op veel plekken weer begaanbaar is.
3 mei. For the record: het Hellmanngetal voor De Bilt is uitgekomen op 538!!
4 mei. Toch weer een speldenprik. In de achterkamer van een koude depressie zat en bel met t850 van -7. Gecombineerd met de hevige buien leverde dat unieke beelden op van de dodenherdenking: op de Dam was er, door enkele hevige natte sneeuwbuien, bijna niets te zien in de overzichtsshots. Op sommige plekken bleef de drab zelfs even liggen. Dat heb ik alleen maar in 1979 meegemaakt.
10 mei. De sering loopt uit!
16 mei. De beloofde € 1.000 van Mark Rutte lijkt nu te gaan worden uitgekeerd aan alle huishoudens! Dat is nog eens goed nieuws en een verstandige zet, denk ik!
Pas midden mei begint pas echt duidelijk te worden wat de enorme schade is die deze bizarre winter heeft aangericht. Landbouwgebieden zijn onbegaanbaar. Het Westland voor de helft verwoest. Dijken zijn instabiel geworden en moeten verstevigd worden. Kruiend ijs heeft vernielingen aangericht. Waterleidingen zijn bevroren, rioolbuizen geknakt, wegen zijn kapot. De economie pikt echter snel zijn oude tempo weer op en het herstellen van alle schade levert ook een optimistische bedrijvigheid die mijn schoonmoeder doet denken aan Rotterdam na de Tweede Wereldoorlog. En nu pas is op veel plekken de vorst echt helemaal uit de grond verdwenen en kan, waar dat mogelijk is en de machines niet in het moerassige veen verzakken, begonnen wordt met het herstel van onze infrastructuur.
Het inmiddels demissionaire kabinet Rutte-II heeft alsnog besloten de Nederlandse bevolking schadeloos te stellen voor de torenhoge energiekosten die berekend zouden worden. Dat kon ook niet anders: de staat zelf profiteerde, als grootaandeelhouder, enorm van de gestegen energieprijzen en het is, na brede maatschappelijke verontwaardiging van links tot rechts, niet anders dan gerechtigheid dat dit gebeurt. Maar de schade die de hardware van Nederland heeft opgelopen kan niet eens geschat worden; het gaat om tientallen of honderden miljarden Euro’s. Voedsel en brandstof blijven onverminderd duur en de extra energiebelasting blijft, om voor iedereen onduidelijke redenen, gehandhaafd. Wel heb ik op 20 mei weer eens verse groenten gegeten en dan bedoel ik: echt vers. Dat was een ontroerend moment. Nooit smaakten de boontjes zo goddelijk.
De sneeuwbult in mijn tuin geeft op 21 mei formeel zijn laatste krimp. De eersten zullen de laatsten zijn, denk ik, als ik grimmig naar de verdwijnende resten van sneeuw uit november 2016 kijk. Alleen diep in de kuil, waar ooit mijn pruimenboom stond, overleefde nog een brok ijs. Daar kwam ik later pas achter toen we het gat omspitten om op dezelfde plek een nieuwe boom neer te zetten.
De analyse
Het zal waarschijnlijk nog jaren duren eer we er achter zijn wat er deze winter gebeurd is. Opmerkelijk is dat, behalve het warmte-eiland Canada en de noordelijke VS, de temperatuur van de hele aarde spectaculair gedaald is, met maar liefst 1,4 graden. Dat is fors en poetst bijna alle opwarming van de afgelopen 30 jaar weg. De theorieën lopen uiteen: van zonnevlekken tot vulkaanuitbarstingen, van veranderde golfstroom tot veranderd albedo: de wetenschap zal hier nog wel even zoet mee zijn.
Ook de politiek krabt zich nu, op departementaal niveau, achter de oren. Want het is nu wel overduidelijk dat Nederland volkomen onvoorbereid was op deze winter. Sterker nog: ook met een winter als die van 1979 of 1985 zou Nederland in grote problemen gekomen zijn. Er werd in de gebruikte scenario’s gewoon geen rekening gehouden met ouderwets winterweer. En dit keer was het niet ouderwets, maar uniek, nog nooit vertoond, allesomverwerpend. De vraag hoe met onze strategische reserves om te gaan (daarover is het kabinet dan ook gevallen) blijft actueel. Conservatief-rechts vindt dat deze reserves precies dat zijn: ónze strategische reserves. Liberaal-links vindt deze gedachtengang ‘Anti-Europees’ en nationalistisch, weinig solidair. En zo heeft Nederland weer eens iets om over te bekvechten, en dat gebeurt dan ook. Dus ook wat dat betreft lijkt alles weer normaal.
Winterverloop 16-17 (pdf)
Uit mijn dagboek:
2 juni: vannacht heeft het toch nog even fors gevroren: Tmin in de tuin: -3,1. Woensdrecht kwam op klomphoogte zelfs tot -9,1! Maar Tmax 18,1. Een prachtige dagelijkse gang. We liggen weer onder de vleugels van een Scandinavisch hoog en de gortdroge lucht en de felle zon doen het land goed: dat verdampt zo zijn vocht wel. Eigenlijk de setting van de afgelopen winter – ietsje continentaler, dat wel. Zou dit de nieuwe normaal zijn? Alles bloeit uitbundig, alsof de natuur wat in te halen heeft, en dat heeft zij natuurlijk ook. Afsluitend. Wat ik heb geleerd deze winter:
- Zorg voor minstens 3 kuub hout – 5 is beter
- Zorg voor voldoende voorraden van van alles
- Houd de poort ’s nachts gesloten
- Zorg voor batterijen, zaklampen en kaarsen. Elektrische verwarmingen. Regel een gaskachel.
- Een goede buur is beter dan een verre vriend
- Alles kan. Elke keer weer.